Meelopen in het Mauritshuis
Een dag in het museumleven van Arnoud van Dommele
Je moet geen ego hebben
Carolien van Leisure Link liep een dag mee met Arnoud van Dommele, Zakelijk Directeur van het Mauritshuis in De Haag, om te ervaren hoe de exploitatie van een museum werkt. Hoe ziet zijn dag eruit? Wat ligt er allemaal op het bord van deze directeur?
Zakelijke zaken
Voordat de eerste meeting begint legt Arnoud aan Carolien uit hoe de organisatie van het Mauritshuis in elkaar steekt. Collegabestuurder Martine Gosselink, Algemeen Directeur van het Mauritshuis, is verantwoordelijk voor Collectie & Beheer, Educatie& Programma en Communicatie & Marketing. Arnoud heeft vier afdelingen onder zijn hoede: Facilitaire Zaken, HR, Business Development en Retail. Elke afdeling heeft een eigen teammanager. De teams zijn behoorlijk gegroeid de afgelopen jaren. Dit is ook niet zo gek: na de verbouwing in 2014 is het bezoekersaantal van het Mauritshuis gegroeid van 250.000 naar 450.000 per jaar! En als Arnoud en Carolien samen rond 9:45 uur naar buiten kijken staat er alweer een flinke groep bezoekers klaar voor de hekken.
Muurschildering, MJOP en museumbeveiliging
Het eerste overleg van de dag is met het hoofd Facilitaire Zaken, waarin de lijst met lopende zaken wordt doorgenomen. Het is indrukwekkend om te zien wat er tegelijkertijd allemaal speelt: ze werken aan een muurschildering bij de entree, stellen het meerjarenonderhoudsplan op en zijn druk met het invullen van alle vacatures voor de museumbeveiligers. Facilitaire Zaken is ook een afdeling die met nagenoeg alle andere afdelingen te maken heeft: voor het jaarplan van 2024 moet rekening worden gehouden met eventuele nieuwe tentoonstellingen, avondevenementen i.v.m. inzet van beveiliging, aanpassingen aan de routering en plannen voor verdere verduurzaming.
Kilometers en kantoordagen
Aansluitend volgt een overleg met HR. Het HR-team is klein, zeker gezien de hoeveelheid medewerkers van het Mauritshuis. Omdat enkele beleidszaken zijn blijven liggen, wordt er nu een flinke slag geslagen om dit voor de hele organisatie op orde te krijgen. Het valt Carolien op dat veel van de onderwerpen, zoals thuiswerken / hybride werk, reiskosten en -vergoeding en het opnemen/verkopen van vakantiedagen niet collectief zijn geregeld (bijv. in de CAO). Het museum kan hierin dus haar eigen weloverwogen keuzes maken, maar tegelijkertijd betekent dit ook dat ze zelf dit beleid moet opstellen en formuleren. Hier zit minder standaardisering in dan gedacht en komt behoorlijk wat bij kijken.
Bezoekersaantal en beleving
Als ze aan de lunch zitten, vraagt Carolien hoe Arnoud stuurt en keuzes maakt in wat er wel of niet moet gebeuren: “Heb je bepaalde doelen of KPI’s?” Eigenlijk is het antwoord niet zo verrassend: net als bij een attractie, wellnessvoorziening of theater, gaat het Arnoud erom dat de bezoekers blijven komen en dat zij het museum een hoge waardering geven. De afgelopen jaren is er hard gewerkt aan het opzetten van programma’s voor andere doelgroepen. Als het hoofd Educatie & Programma toevallig even langsloopt, blijken er wel 70 verschillende programma’s te lopen. Zoals de Open Kunstwerkplaats voor kinderen, de Museumnacht voor jong volwassenen en de rondleiding “Onvergetelijk Mauritshuis” voor mensen met dementie.
Ja, wat doe je eigenlijk?
Daginvulling
Als Arnoud in de middag Carolien meeneemt op een rondje door het museum, lopen ze langs de receptie, marketing, restaurant, winkel, beveiliging en restauratie. Elke keer als wordt uitgelegd dat Carolien graag eens wil zien wat een directeur van een museum nou zoal doet op een dag, volgen grapjes als “ja, wat doe je eigenlijk?” en “nou, niet zo veel”. Maar al snel blijkt dat Arnoud juist de motor vormt in het goed laten draaien van de teams. Hij gaat niet zélf aan de slag met een verduurzamingsbeleid, aangepaste routering in het museum of speciaal evenement: “Je moet zorgen dat de medewerkers kunnen excelleren in hun werk door de juiste vragen te stellen, ze te helpen bij het vinden van een oplossing en als het echt nodig is een knoop door hakken.” Deze filosofie is de hele dag door goed te zien in de wijze waarop wordt samengewerkt.
Van december tot decennium
Een ander belangrijk aspect in het werk Arnoud is het bezig zijn met vandaag de dag én tegelijk het museum over 10 jaar en later. Zo is er later in de middag een overleg met het Rijksvastgoedbedrijf over de verbouwing van het Binnenhof. Hier komen hele concrete acties aan bod voor de komende maanden, zoals het plaatsen van een bouwschutting in de buurt van de entree. Maar tegelijkertijd is Arnoud bezig met hoe het museum er over een decennium uit moet zien en hoe ze dan relevant blijven.
Cultuur van de cultuur
Een dag is kort, maar Carolien krijg wel mee hoe de bedrijfscultuur is. Wat direct opvalt is dat iedereen elkaar kent en benaderbaar is, ook als teammanager of directeur. Dat blijkt al bij het eerste kopje koffie, wanneer een van de beveiligers langskomt, die stroopwafels mee heeft genomen voor de directiesecretaresse en waar Arnoud vervolgens mee spart over de ingebruikname van een speciale gebedsruimte die bijna af is. Voor Arnoud is de bedrijfscultuur ook heel belangrijk: “Ik wil dat iedereen zich veilig voelt, gezien wordt en niet over eigen grenzen gaat.” En dat is best een lastige balans: het kwaliteitsniveau in het Mauritshuis is heel hoog, dus wordt ook veel van elkaar verwacht. Daar moet Arnoud soms op sturen, want “een 8 is ook al cum laude, dus we hoeven niet altijd een 10 te verwachten van elkaar”.
Mensenmens
Aan het eind van de dag vraagt Carolien wat Arnoud denk dat de belangrijkste eigenschappen zijn voor een (zakelijk) directeur in een museum. Hij geeft aan dat je wel echt een mensenmens moet zijn. Je bent intensief met elkaar aan het samenwerken om het museum niet alleen operationeel te laten draaien, maar ook te laten door ontwikkelen. “En je moet geen ego hebben”, voegt Arnoud toe. Geef de expertise van iedereen de ruimte, luister naar elkaar en laat de ander stralen. En Carolien heeft dat gedurende deze ene dag mogen aanschouwen.
